[ONDERZOEK] Social media cijfers in Nederland in 2024

Onderzoeker Newcom, waar al sinds 2010 jaarlijks onderzoek wordt gedaan naar het gebruik van sociale media in Nederland kent alweer de 14e editie van dit onderzoeksrapport. Hierbij de belangrijkste conclusies en inzichten.

Het is belangrijk op te merken dat sommige platformen, zoals WhatsApp, in de eerste jaren van het onderzoek niet zijn meegenomen.

Dit zou geen reden moeten zijn voor organisaties om zich terug te trekken van deze platformen, maar het is wel een signaal om hun content- en sociale mediastrategie opnieuw te evalueren. Een andere opvallende bevinding is de sterke groei van TikTok, met maar liefst 34% meer gebruikers richting 2024. Blijft deze trend aanhouden en verovert TikTok volgend jaar een plek in de top 5? Dat valt nog te bezien. Naast TikTok zien we ook aanzienlijke groei bij Snapchat (21%) en Instagram (18%).

  1. Het aantal Nederlandse gebruikers van sociale media is opnieuw gestegen, van 14,1 miljoen vorig jaar naar 14,3 miljoen dit jaar. Deze gebruikers zijn gemiddeld actief op 4,2 platforms. Ze besteden gemiddeld 2 uur per dag aan sociale media. De stijging is met name zichtbaar in de leeftijdsgroepen onder de 40 jaar, waarbij de leeftijdsgroep van 20-39 jaar de meeste platforms gebruikt. Voor andere leeftijdsgroepen blijft het aantal platforms stabiel, met een lichte daling alleen bij 65-79 jarigen.
  2. Threads, hoewel het een vliegende start heeft gemaakt zowel internationaal als in Nederland, heeft nog geen groot succes geboekt. 400.000 gebruikers zijn al afgehaakt, wat aangeeft dat de eerste hype voorbij is. Het succes lijkt dus voorlopig van korte duur te zijn, maar gezien de voortdurende ontwikkeling van het platform, is er nog potentieel voor groei.
  3. Het dagelijks gebruik van Instagram en TikTok neemt toe. WhatsApp, Facebook, YouTube, Instagram en LinkedIn blijven de topplatformen. Facebook en X laten dit jaar weer groei zien na een kleine daling vorig jaar. Snapchat en Pinterest hebben echter minder gebruikers in 2024. Ook de groei van TikTok is dit jaar minder, met een afname van 34% naar 6% vergeleken met vorig jaar. Toch blijft het platform in populariteit stijgen.

Waarom sociale media essentieel blijven voor je contentstrategie Zoals blijkt uit het onderzoek van Newcom, blijft sociale media een integraal onderdeel van het online landschap. Het aantal gebruikers blijft stijgen, evenals de dagelijkse tijd die aan deze platforms wordt besteed. Voor organisaties is het daarom een uitgelezen kans om hun merk te promoten en zich te richten op doelen zoals bereik, interactie en conversies.

Deze inzichten zijn cruciaal om een passende sociale media- en contentstrategie te ontwikkelen en uit te voeren.

Achtergrond van het onderzoek Sinds 2010 voert Newcom jaarlijks het grootste trendonderzoek naar het gebruik van sociale media in Nederland uit. Dit jaar zijn 7.159 deelnemers van 15 jaar en ouder ondervraagd voor het Nationale Sociale Media Onderzoek. Voor meer inzicht in demografische trends binnen verschillende sociale mediaplatforms verwijzen we graag naar het volledige rapport op Newcom.nl.

Hoofdstuk 3: Interne social media inzet en succes

Interne social media inzet en succes.  Elke strategie begint met het duidelijk maken van de DNA, de tone of voice, de analyse en de doelen. Onderdeel van de zogenoemde interne social media is het opstellen van een duidelijk protocol. De richtlijnen zijn intern opgesteld om te bevorderen dat uw inzet van social media een optimaal effect heeft zonder onbedoelde gevolgen. Als de do’s en dont’s worden gebruikt dan beperkt u de risico’s.

4302, #4302

Hoofdstuk 1: Hoe herken je nepnieuws? #mediawijsheid

Dit artikel is een artikel van Mediawijsheid: 

Nepnieuws is misleidende en onjuiste informatie, die wordt verspreid om geld te verdienen of om de publieke opinie te beïnvloeden. Het is een vorm van desinformatie. Desinformatie en nepnieuws kunnen vele vormen hebben: een nieuwsbericht op het internet, een video op sociale media of een plaatje in een appgroep.

Nepnieuws, fake berichten en hoaxes bestaan al heel lang, maar de verspreiding ervan gaat razendsnel sinds de opkomst van sociale media. Iedereen kan tegenwoordig content plaatsen op internet. Daardoor lijken de grenzen tussen nieuws, nepnieuws en advertenties te vervagen. Het wordt steeds moeilijker om ze van elkaar te onderscheiden en een gefundeerde mening te vormen.

Waarom maken mensen eigenlijk nepnieuws? Hoe herken je nepnieuws? En welke rol speel je zelf in de verspreiding?


Wil je je kennis over nepnieuws op een laagdrempelige manier vergroten?

Neem een kijkje op isdatechtzo.nl, vol handige tips om zelf uit te zoeken of informatie te vertrouwen is. 


Waarom maken mensen nepnieuws?

In Nederland wordt vooral nepnieuws verspreid om geld te verdienen. Hoe meer mensen op een artikel klikken, hoe meer geld de makers krijgen vanwege de getoonde advertenties. En een pakkende, sensationele kop levert vaak veel ‘clicks’ op. En dus veel geld. We noemen dit clickbait. Ook maken mensen bewust nepnieuws om meningen te beïnvloeden, bijvoorbeeld in de aanloop naar verkiezingen.

Voorbeelden van nepnieuws

Waarom geloven we nepnieuws?

Door de vluchtigheid van sociale media is het niet altijd gemakkelijk om kritisch te kijken naar informatie. Als we een bericht zien hebben we daar gelijk onbewust een oordeel over. We zien gelijk of het interessant is. En ook oordelen we snel of iets waar is of niet.

Door dit onbewuste oordelen, trappen we sneller in een nepbericht dat onze mening bevestigt (dat heet confirmation bias). Ook denken we eerder dat iets waar is, als veel mensen het leuk vinden of delen.

Makers en verspreiders van nepnieuws spelen hier slim op in. Ze bevestigen bestaande meningen en vooroordelen en zetten nepaccounts in om hun berichten extra populair te laten lijken. Ze gebruiken allerlei psychologische technieken om lezers te proberen te overtuigen.

Het herkennen van deze technieken en het kritisch beoordelen van informatie zijn belangrijke mediawijze vaardigheden.

Wat is het gevaar van nepnieuws?

Als we onwaarheden als waarheid aannemen, is het erg moeilijk om een gefundeerde mening te vormen.

De Britse wetenschapper David Buckingham zegt hierover: “Het democratische politieke proces is volledig gebaseerd op het verspreiden van betrouwbare informatie. Als dat wegvalt, kunnen burgers bijna onmogelijk politieke beslissingen nemen.”

Hiernaast kan nepnieuws ook onrust veroorzaken in de maatschappij. Een belangrijke tactiek van nepnieuwsmakers is polarisatie: ze zetten mensen tegen elkaar op. Ze kiezen voor extremere onderwerpen en spelen in op emoties, zoals angst voor vreemdelingen of het onbekende. Daarmee hebben ze invloed op de publieke opinie en hoe er tegen bepaalde mensen in de maatschappij wordt aangekeken.

Het wordt gemakkelijker om nepnieuws te maken en lastiger om nepnieuws te herkennen. Technieken om beeld en geluid te manipuleren worden snel beter, goedkoper en lastiger te detecteren. Ook wordt het gemakkelijker om nepnieuws te verspreiden, met behulp van bijvoorbeeld bots en trollenlegersDit vraagt om grotere weerbaarheid van burgers.

» Lees in het dossier Deepfake hoe het verschil tussen echt en nep steeds moeilijker te zien is, met de introductie van zogeheten deepfakes

Wat zegt de wetenschap over nepnieuws?

Bitescience verzamelt voor Mediawijsheid.nl het nieuwste en belangrijkste wetenschappelijke onderzoek naar mediawijze thema’s. Én maakt dat begrijpelijk en behapbaar.

Dit zegt de wetenschap over het tegengaan van nepnieuws:

Hoe herken je nepnieuws?

Stel jezelf deze vragen om nepnieuws beter te herkennen én met een gefundeerd weerwoord te komen:

1. Wie is de afzender van het bericht?
Bestaat deze persoon echt? Kijk bij websites altijd in de disclaimer of bij ‘over ons’

Tips bij het controleren van de afzender

2. Welke intentie heeft die afzender?
Waarom heeft diegene het artikel geschreven? Voor wie is het geschreven? Welke (politieke, financiële of andere) belangen heeft de afzender? Of is het bedoeld als satire?

Tips bij het herkennen van de intentie

3. Welke techniek is gebruikt?
Hoe wordt er ingespeeld op emotie, worden er zaken weggelaten, wordt er een autoriteit aangeroepen? Welk camerastandpunt wordt gebruikt? Welke beelden worden getoond met welke muziek erbij? Worden er veel hoofdletters en uitroeptekens gebruikt in een krantenkop?

Tips bij het herkennen van de techniek

4. Kun je ’t verifiëren?
Is het alleen buzz op sociale media, of zie je het ook in de meer gerespecteerde media? Gaat het om een onderzoek? Controleer dan hoe het is onderzocht. Als ze weinig mensen spreken, is de kans klein dat die meningen voor heel Nederland gelden.

Tips bij het verifiëren

5. Welke bron is gebruikt?
Nepberichten maken vaak gebruik van fictieve bronnen, dus kijk verder dan alleen een bronvermelding. Worden tekst en foto op dezelfde manier gebruikt als in de originele bron? Of is het bericht uit context gehaald? Is er geen link naar de bron? Gebruik dan een zoekmachine om het op te zoeken. Bij voorkeur in een anoniem venster, om je filter bubble te omzeilen.

Tips bij het checken van bronnen

6. Is het de hele waarheid en niets dan de waarheid?
Nepnieuws kan wel degelijk waarheden bevatten. Hoe meer waarheid er in een bericht zit, hoe overtuigender het lijkt. Controleer of een bericht de hele waarheid en niets dan de waarheid bevat.

7. Of een interpretatie van andermans waarheid?
Zelfs feiten kunnen op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Daarmee zijn ze nog niet fake.

Dat zit zo

8. Check ook foto’s en video’s
Bij nepnieuws wordt vaak gebruik gemaakt van een willekeurige afbeelding die min of meer het nieuws representeert. Ook kunnen beeld en geluid worden gemanipuleerd waardoor de werkelijkheid wordt verdraaid.

Zo check je beelden bij een bericht

Hoe stop je nepnieuws?

Nepnieuws heeft vooral grote impact als het veel gedeeld wordt. Wie onzin herkent, moet nog steeds toezien hoe nepnieuws verder wordt verspreid. Wil je een weerwoord geven? Verdiep je dan eerst in de verscheidenheid aan opvattingen.

Stel jezelf daarom ook deze vragen:

1. Wat is jouw mening? Wat maak jij zelf op uit het nieuwsbericht?
2. Wat doe je ermee? Plaats je een reactie? Of deel je het bericht?

Ga ook aan de slag met deze tips:

Nepnieuws in de klas: lesmateriaal en meer

Informatievaardigheden leren je de zin van de onzin te onderscheiden. Mensen die onvoldoende informatievaardig zijn, nemen klakkeloos dingen aan en realiseren zich onvoldoende dat informatie gekleurd kan zijn, en (bewust of onbewust) fout of verdraaid.

“Kinderen moeten op school – bij Nederlands, bij maatschappijleer, bij geschiedenis – leren praten over bronnen en de kwaliteit daarvan. Daar moet iedere leerling een soort bullshitdetector ontwikkelen.” – Remco Pijpers, specialist Jeugd en digitale media

Lesmaterialen en tips op een rij:

» Bekijk ook het dossier Lesmateriaal
» Ga aan de slag met informatievaardigheden
» Meer over hoe media de werkelijkheid kleuren

Wat wordt er gedaan tegen nepnieuws?

In Nederland én daarbuiten houden diverse partijen zich bezig met (het bestrijden van) nepnieuws. Zij hebben een lastige taak. Want wanneer is het verwijderen van nepnieuws in strijd met de vrijheid van meningsuiting? En wat maakt een bron precies (on)betrouwbaar? 

 

 

Handboek Mediawijsheid & Social media (voorbeeld non-profit)

 

 

4103, #4103

 

Hoofdstuk 4 The Power of Emotional Intelligence | Travis Bradberry | TEDxUCIrvine

Bekijk de video genaamd The Power of Emotional Intelligence  van Travis Bradberry tijdens het TEDxUCIrvine-event.

 

Why do people with average IQs outperform those with the highest IQs 70% of the time? It all comes down to emotional intelligence. And unlike IQ, emotional intelligence is a choice and a discipline, not an innate quality bestowed upon the lucky. In this powerful and entertaining talk, Dr. Travis Bradberry, coauthor of Emotional Intelligence 2.0, shows you how to use this critical skill to your advantage. Dr. Travis Bradberry is the award-winning coauthor of Emotional Intelligence 2.0 and the cofounder of TalentSmartÒ¾the world’s leading provider of emotional intelligence tests and training serving more than 75% of Fortune 500 companies. His bestselling books have been translated into 25 languages and are available in more than 150 countries. Dr. Bradberry is a LinkedIn Influencer and a regular contributor to Forbes, Inc., Entrepreneur, The World Economic Forum, and The Huffington Post. He has written for, or been covered by, Newsweek, Time, BusinessWeek, Fortune, Fast Company, USA Today, The Wall Street Journal, The Washington Post, and The Harvard Business Review. This talk was given at a TEDx event using the TED conference format but independently organized by a local community. Learn more at https://www.ted.com/tedx

 

 

32405 4405 #4405